دتکتور چیست؟

دتکتور (detector)|دتکتور اعلام حریق

دتکتور ، وسیله ای که وظیفه حس ، آشکار ساختن و هشدار دادن وقوع خطر به نوع آتش و آتش سوزی را به عهده دارد.

مکانیزم عملکرد دتکتور اعلام حریق بسته به نوع حساسیت آنها مانند وجود مونوکسید کربن ، دود ، حرارت واکنش نشان می دهند و کنتاکت موجود در دستگاه از حالتی به حالتی دیگر تغییر می کند.

مفیدترین و موثرترین دتکتورها آنهایی هستند که آلارم دارند. سیستم‌های هشدار بیشتر برای ارسال سیگنال به ایستگاه‌های آتش نشانی طراحی شده‌اند.

این دستگاه‌ها به صورت خودکار و بدون نیاز به دخالت انسانی قادر به شناسایی نشتی دود، افزایش دما یا حتی گازهای خطرناک هستند.

اجزای اصلی دتکتور اعلام حریق

1. سنسور:

قسمتی از دتکتور که برای تشخیص تغییرات در محیط مورد نظر مسئول است. انواع مختلف سنسورها بر اساس نوع حریق مورد شناسایی متفاوتند، مانند دتکتورهای حرارتی، دودی یا گازی.

2. مدار الکترونیکی:

بخشی که اطلاعات از سنسورها را پردازش می‌کند و در صورت تشخیص حریق، اعلان حریق صادر می‌کند.

3. سیستم اعلام :

بعضی از دتکتورهای اعلام حریق با سیستم‌های اعلام حریق مرتبط بوده و به صورت اتوماتیک اعلام حریق به مرکز کنترل یا افراد مخصوص می‌کنند.

4. واحد هشدار:

برخی از دتکتورهای اعلام حریق دارای بوق یا لامپ‌های هشدار دادن می‌باشند که در صورت اشکال، افراد را از وقوع حریق آگاه می‌سازند.

انواع دتکتور اعلام حریق

به طور کلی دتکتور به چند نوع دودی نقطه ای، چندکاره، حرارتی و، پرتو نوری و مکشی و . . تقسیم می شوند .

1.دتکتور دودی ( SMOK DETECTORS):

• فوتوالکتریک (PHOTOELECTRIC)

دتکتور دود نوری: این نوع از آشکار سازها با استفاده از اصل پراکندگی نور، دود را تشخیص می‌دهند. هنگامی که دود وارد محفظه می‌شود، LED کوچک در آشکار ساز به سمت گیرنده منحرف می‌شود تا آشکار ساز را فعال کند.

• یونیزاسیون (LONIZATION)

دتکتور دود یونیزه از نوع آشکار سازها است که با تغییر جریان‌های بین الکترودها هنگام ورود دود به داخل اتاق، دود را تشخیص می‌دهند.

2. دتکتور حرارتی (HEAT DETECTOR)

دتکتورحرارتی دو نوع است.

• نوع اول به میزان به سرعت بالا رفتن گرما و تغییر دمای غیرطبیعی واکنش نشان می‌دهد و سریعترین پاسخ را در طیف گسترده‌ای از دمای محیط فراهم می‌کند. محدودیت دمای ثابت نیز در این آشکارسازها گنجانده شده است.
• در نوع دوم دما ثابت است که به جای واکنش برای افزایش درجه حرارت، نسبت به دمای ثابت از پیش تعیین شده واکنش نشان می‌دهد. نوع ثابت در جایی مناسب است که تغییر ناگهانی زیاد دما به عنوان مثال در اتاق‌های دیگ بخار و آشپزخانه‌ها طبیعی باشد.

3.دتکتورهای شعله ای:

• فرابنفش(UV DETECTORS)
• مادون قرمز(IR DETECTORS)

4.دتکتور چند کاره

دتکتورهای چند کاره دارای بیش از یک سنسور هستند که هر کدام به خصوصیات فیزیکی یا شیمیایی آتش سوزی پاسخ می‌دهند. هدف از ترکیب سنسورها ، افزایش عملکرد سیستم در تشخیص آتش با استفاده از دود، گرما یا گازهای CO است. این آشکارسازها می توانند دسته خاصی از هشدارهای کاذب را کاهش دهند.

5. دتکتور مکشی

دتکتور مکشی از یک پمپ کوچک تشکیل شده است که نمونه‌هایی از هوای اتاق را از طریق سوراخ‌های موجود در لوله‌های سیستم به یک عنصر آشکار ساز مکش می‌کند.

این آشکارساز معمولاً تا 100 برابر حساس‌تر از آشکارسازهای دودی نقطه‌ای و حرارتی خطی است.

آشکارسازهای مکش کننده بسیار حساس هستند و می‌توانند دود را حتی قبل از اینکه برای چشم انسان قابل مشاهده باشد، تشخیص دهند.

6.دتکتور منواکسید کربن

دتکتورهای منو اکسید کربن با تشخیص دود در هوا فعال شده و هشدار می‌دهد.

7. دتکتور گاز

دتکتورهای گاز برای تشخیص گازهای خطرناک مانند گازهای قابل اشتعال یا اکسیژن کم، استفاده می‌شوند. هنگام شناسایی گاز مورد نظر، دتکتور اعلام حریق به کار می‌افتد.

 

نتخاب نوع مناسب دتکتور بستگی به نوع محیط و شرایط محیطی مورد نظر دارد. حفظ ایمنی و پیشگیری از حوادث حریق از اهمیت چندانی برخوردار است و استفاده از دتکتورهای اعلام حریق از بهترین راه‌ها برای ایجاد یک محیط امن و پاسخگو به حوادث وقوع گرفته است.

 

نکات مهم:

- نگهداری و تست منظم:

این دستگاه‌ها باید به صورت دوره‌ای برای عملکرد صحیح و قابلیت اعلام در مواقع اضطراری تست شوند.

- نصب به محل مناسب:

دتکتورها باید در نقاطی نصب شوند که در صورت وقوع حریق، بتوانند به سرعت تغییرات مربوطه را تشخیص دهند.

در کل، دتکتور اعلام حریق یکی از ابزارهای اساسی و حیاتی برای حفاظت از افراد در مواجهه با حریق است. بهترین استفاده از این دستگاه‌ها می‌تواند خسارات جانی و مالی ناشی از حریق را به حداقل برساند.